Udało Ci się dotrzeć już do 2. kroku tego kursu! Wiesz, że inflacja to coś co zjada Twoje oszczędności i należy z nią walczyć poprzez odpowiednie inwestowanie. Wiesz także, że nie ma co liczyć na sensowną emeryturę z ZUS, więc wypadałoby się zabezpieczyć finansowo na stare lata poprzez sumienne oszczędzanie i (znowu) inwestowanie. No to teraz przyszła pora na omówienie najbardziej popularnego sposobu pomnażania swoich oszczędności. Dla większości osób oczywistym wyborem jest umieszczanie swoich pieniędzy w lokatach bankowych. Rozumiem to, bo jest to naprawdę prosta i przede wszystkim bezpieczna forma inwestowania, ALE muszę z przykrością stwierdzić, że jest to jednocześnie sposób, który jest szalenie nieefektywny ze względu na niską rentowność. O tym właśnie będzie ten wpis, czyli powiemy sobie czy lokaty są w stanie pokonać inflację. Spoiler alert: nie są… Daj mi chwilę, a udowodnię prawdziwość tego stwierdzenia.

Dane historyczne dot. inflacji

W jednym z poprzednich wpisów napisałem dość szczegółowo o inflacji. Nie będę tego tutaj powtarzał, ale będę potrzebował wycinka jednego z wykresów przedstawionych przy okazji tamtej publikacji, więc przytoczę go poniżej, żeby mieć wszystko w jednym miejscu. Chodzi o to jak kształtował się poziom inflacji w latach 2014-2023, czyli okresie 10 lat.

Inflacja w Polsce w latach 2014-2023

Linia niebieska – wartość inflacji; Linie czerwone – zakres celu NBP (1.5%-3.5%)

Pod tym linkiem znajduje się więcej statystyk dotyczących inflacji.

Dane historyczne dot. średniego oprocentowania lokat

Następnym krokiem będzie odszukanie danych historycznych dotyczących średniego oprocentowania lokat bankowych w latach 2014-2023. Okazuje się, że takie dane można znaleźć na stronie NBP i pobrać w formie arkusza kalkulacyjnego Statystyka stóp procentowych (dane od stycznia 2005 r.). Niestety nie znalazłem żadnej strony z takimi danymi, które mógłbym pobierać automatycznie, więc musiałem odwalić trochę ręcznej roboty, żeby wyciągnąć to co trzeba. Po wejściu w w/w dokument odszukujemy arkusz 2 OPN_PLN opisany Tabela 2. Średnie oprocentowanie nowych i renegocjowanych umów złotowych. W tej tabeli interesuje nas jeden konkretny wiersz Depozyty i inne zobowiązania w PLN -> Sektor – Gospodarstwa domowe i instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych -> Kategoria – Depozyty z terminem pierwotnym -> Termin – powyżej 6 miesięcy do 1 roku włącznie. W tym wierszu zawierają się dane dotyczące średniego miesięcznego oprocentowania lokat o długości od 6 do 12 (włącznie) miesięcy, czyli dokładnie to czego szukamy. Zebrałem te dane, przetworzyłem i wrzuciłem do poniższej tabeli:

Oprocentowanie lokat kontra inflacja

Wrzućmy teraz te wyżej zebrane dane do wykresu i połączmy go z tym dotyczącym inflacji, który przedstawiłem wyżej:

Porównanie średniego oprocentowania lokat do inflacji w latach 2014-2023

Linia czerwona – wartość inflacji; Linia pomarańczowa – oprocentowanie lokat; Linia zielona – oprocentowanie lokat po uwzględnieniu podatku Belki

Dodałem jeszcze trzecią linię obrazującą poziom oprocentowania lokat po uwzględnieniu podatku od zysków kapitałowych (Belki), który wynosił w tym okresie 19%. W praktyce to właśnie to powinno się porównywać do inflacji, czyli linię czerwoną (inflacja) do zielonej (średnie miesięczne oprocentowanie lokat po uwzględnieniu podatku). Jak widzisz w latach 2014-2017 lokaty o dziwo plasowały się swoim oprocentowaniem ponad inflacją, natomiast już w okresie 2017-2019 inflacja zaczęła nieśmiało odbijać tylko po to, żeby po 2019 wystrzelić dużo powyżej lokat. Dla lepszego zwizualizowania sobie sprawy policzmy wypadkową (deltę) pomiędzy linią czerwoną i zieloną oraz przedstawmy to w oddzielnym wykresie. Wartości ujemne oznaczają, że inflacja jest górą nad oprocentowaniem lokat.

Wypadkowa wartość porównania oprocentowania lokat i inflacji w latach 2014-2023

Linia niebieska – oprocentowanie lokat minus inflacja

Czy lokata uratuje nasze 1000 zł przez inflacją?

A teraz jak już kopiemy leżącego, czyli lokatę jako instrument inwestycyjny, to dowalmy mu ostatecznie i zróbmy pewną symulację. Przyjmijmy, że czerwona linia to baza, która oznacza jak należałoby inwestować 1000 zł od roku 2014, aby iść równo z inflacją. Natomiast fioletowa linia to wartość realna jaką dało się osiągnąć inwestując w typową 6-miesięczną lokatę. To, że była ona 6-miesięczna jest istotne w kontekście obliczeń, bo tak wyliczyłem co ile mam kapitalizować odsetki.

1000 zł podążające za inflacją i zainwestowane w lokaty w latach 2014-2023

Linia czerwona – 1000 zł podążające za inflacją; Linia fioletowa – 1000 zł zainwestowane w lokaty

Nie wygląda to najlepiej, prawda? Z symulacji wyszło, że kapitał w wysokości 1 000 zł zainwestowany w 2014 roku, aby nie stracić swojej wartości na skutek inflacji w 2024 roku musiałby opiewać na 1 471.33 zł. Wychodzi z tego, że przez okres 10 lat musielibyśmy z tych 1 000 zł osiągnąć zysk na poziomie 47.1%. A jak wypadają w takim rozrachunku lokaty? No niestety w latach 2014-2023 z 1 000 zł zainwestowanych w lokaty można było wyciągnąć zaledwie 1 194.42 zł, co daje jedynie 19.4% zysku, czyli o aż 27.7 p.p. mniej niż inflacja. Oczywiście gdybyśmy w ogóle nie zainwestowali tych pieniędzy to po 10 latach mielibyśmy dalej 1 000 zł, które de facto byłyby warte o aż 47.1% mniej niż w momencie jego odłożenia, co można postrzegać jako kolosalną stratę.

Podsumowanie

Krótko, inwestowanie w lokaty jest lepsze niż nicnierobienie, ale wydaje mi się, że dość skutecznie udowodniłem, iż nie jest to dobry sposób na uchronienie swoich oszczędności przed inflacją. Nie przejmuj się tym, bo już w następnym wpisie tego kursu przedstawię Ci instrument inwestycyjny o podobnym do lokat, czyli niskim, poziomie ryzyka, ale pozwalający osiągać znacznie lepsze wyniki.

Opinie i informacje zawarte na tym blogu nie stanowią porady inwestycyjnej, a w szczególności „rekomendacji” w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, lub ich emitentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).