艁adowanie

Skarbonka Tomka: Akcje

W poprzednim wpisie z serii Skarbonka Tomka pisa艂em o obligacjach, w szczeg贸lno艣ci tych skarbowych, kt贸re s膮 filarem mojego inwestowania. W ramach tego wpisu skupi臋 si臋 na akcjach, kt贸re r贸wnie偶 goszcz膮 w moich portfelach i stanowi膮 t膮 mniej stabiln膮, ale potencjalnie bardziej dochodow膮 cz臋艣膰. Od razu na wst臋pie chcia艂bym zaznaczy膰, 偶e nie b臋d臋 ni偶ej pisa艂 o takim hardcore’owym inwestowaniu w akcje, kt贸re zak艂ada siedzenie w ka偶dej wolnej chwili na stronach z wykresami, analizowanie zachowa艅 rynku, kondycji sp贸艂ek i ci膮g艂e zlecanie dyspozycji zakupu i sprzeda偶y. Om贸wi臋 tutaj moj膮 strategi臋, kt贸ra jest bardzo pasywna.

Nota prawna

Koniecznie si臋 zapoznaj! – rozwi艅 aby zobaczy膰 zawarto艣膰

Opinie i informacje zawarte na tym blogu nie stanowi膮 porady inwestycyjnej, a w szczeg贸lno艣ci „rekomendacji” w rozumieniu przepis贸w Rozporz膮dzenia Ministra Finans贸w z dnia 19 pa藕dziernika 2005 r. w sprawie informacji stanowi膮cych rekomendacje dotycz膮ce instrument贸w finansowych, lub ich emitent贸w (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).

Celem tego typu wpis贸w jest opisanie moich przemy艣lenia na temat inwestowania i dzielenie si臋 tym jak ja to robi臋 i jaka jest moja strategia. Ka偶dy ma inn膮 sytuacj臋 finansow膮 i inne sk艂onno艣ci do podejmowania ryzyka, a co za tym idzie inaczej zniesie poniesione straty, ale tak偶e uzyskane zyski. Dla niekt贸rych cz臋sto to drugie jest gorsze, bo jednorazowy z艂oty strza艂 (przypadek) mo偶e sk艂oni膰 do zainwestowania jeszcze wi臋kszej sumy pieni臋dzy, a nawet zad艂u偶enia si臋 w celu zwi臋kszenia skali inwestycji, co przy mniejszym szcz臋艣ciu ni偶 za pierwszym razem mo偶e doprowadzi膰 do bankructwa i popadni臋cia w powa偶ne k艂opoty. Dlatego nale偶y inwestowa膰 tylko posiadaj膮c odpowiedni膮 do tego wiedz臋 i zrozumienie zagadnienia. Je偶eli nie rozumiesz tematu w pe艂ni to nie inwestuj w dane aktywa do momentu zrozumienia zasady ich dzia艂ania lub w og贸le przerzu膰 si臋 na bardziej bezpieczne formy pomna偶ania swoich zaoszcz臋dzonych pieni臋dzy.

Moja strategia dotycz膮ca akcji

Jakbym mia艂 w trzech s艂owach scharakteryzowa膰 m贸j plan na inwestowanie w akcje to u偶y艂bym – dywersyfikacja, pasywno艣膰 i dyscyplina. Poprzez dywersyfikacj臋 rozumiem rozproszenie kapita艂u, kt贸re ma zmniejszy膰 ryzyko i tym samym zoptymalizowa膰 zyski. Realizuj臋 to poprzez inwestowanie w wiele sp贸艂ek z ca艂ego 艣wiata, a konkretnie w aktywa takie jak ETF’y (spokojnie w dalszej cz臋艣ci wpisu b臋d臋 pr贸bowa艂 wyja艣ni膰 co to jest) i fundusze indeksowe, kt贸ra pod膮偶aj膮 za globalnymi indeksami gie艂dowymi. Z pasywno艣ci膮 chodzi o to, 偶e na inwestowanie zamierzam po艣wi臋ca膰 mo偶liwie jak najmniej czasu, tj. nie analizowa膰, spekulowa膰 czy kombinowa膰 co i czy uda mi si臋 kupi膰 w do艂ku a sprzeda膰 na g贸rce, bo takim ludziom jak ja, z podstawow膮 wiedz膮 i niewielkim do艣wiadczeniem w zakresie finans贸w, nigdy nie wychodzi to na dobre. Na koniec dyscyplina, czyli okre艣lenie sobie konkretnych zasad i trzymanie si臋 ich bez wzgl臋du na to co dzieje si臋 na rynku i jak reaguje na to moja psychika. Najlepszym remedium na panik臋 jest posiadanie jasnego i sensownego planu, kt贸rego trzeba si臋 trzyma膰 bez wzgl臋du na wszystko. Najwygodniej b臋dzie mi to przedstawi膰 na przyk艂adzie.

Zak艂adam, 偶e 25% mojego portfela b臋d臋 trzyma艂 w akcjach rynk贸w rozwini臋tych i 25% w akcjach rynk贸w wschodz膮cych. Do tego ka偶dego 20. dnia miesi膮ca b臋d臋 wp艂aca艂 do portfela 1 000 z艂, kt贸re b臋d臋 dystrybuowa艂 tak, aby po zakupie nowych aktyw贸w by膰 jak najbli偶ej za艂o偶onych modelowo proporcji portfela. Chodzi w tym o to, 偶e je偶eli w ostatnim miesi膮cu, kt贸re艣 aktywo posz艂o w g贸r臋 i stanowi teraz 30% ca艂kowitej warto艣ci portfela zamiast modelowego 25%, a drugie spad艂o i stanowi 20% zamiast 25%, to powinienem dokupi膰 odpowiednio wi臋cej tego, kt贸rego warto艣膰 spad艂a i w miar臋 mo偶liwo艣ci, tj. je偶eli wystarczy mi na to wp艂acone w danym miesi膮cu 1 000 z艂, przywr贸ci膰 modelow膮 r贸wnowag臋 cz臋艣ci portfela. Nazywa si臋 to rebalancing’iem. Przyjmuj臋 tak膮 zasad臋, 偶e staram si臋 robi膰 dwa rodzaje rebalancing’u. Pierwszy to comiesi臋czny, kt贸ry opisa艂em wy偶ej, a drugi to kwartalny, kt贸ry jest potrzebny tylko je偶eli proporcje pomi臋dzy cz臋艣ciami mojego portfela rozjecha艂y si臋 na tyle, 偶e nie jestem w stanie ich wyr贸wnowa偶y膰 przy u偶yciu miesi臋cznych wp艂at i dokupowania aktyw贸w, kt贸rych mam za ma艂o. Po prostu raz na 3 miesi膮ce siadam do arkusza kalkulacyjnego, podliczam warto艣ci wszystkich aktyw贸w i obliczam jak膮 cz臋艣膰 sumy zainwestowanego kapita艂u stanowi膮. Je偶eli ich waga nie mie艣ci si臋 w zakresie +/- 3% za艂o偶onej warto艣ci modelowej to dokonuj臋 rebalancing’u sprzedaj膮c aktywa, kt贸rych mam za du偶o i za uzyskan膮 w ten spos贸b sum臋 dokupuj臋 brakuj膮cych. Jaki to w og贸le ma sens? Na pierwszy rzut oka wygl膮da to tak jakbym wyprzedawa艂 aktywa, kt贸re znosz膮 mi z艂ote jaja, a w ich miejsce kupowa艂 te znosz膮ce cuchn膮ce zbuki. My艣l臋, 偶e nie jedna osoba dok艂adnie tak to postrzega. Ja jednak patrz臋 na to w inny spos贸b. Rynki s膮 cykliczne i wszystkie aktywa wpadaj膮 w do艂ki tylko po to, 偶eby za chwil臋 odbi膰. Pr贸bowanie przewidzenia kiedy jest do艂ek (dolina bessy), a kiedy g贸rka (szczyt hossy) to nic innego jak spekulacja, kt贸r膮 mo偶na por贸wna膰 nawet do hazardu. Rebalancing jest swego rodzaju systemem, kt贸ry sprawia, 偶e sprzedaj臋 drogie aktywa, a kupuj臋 tanie, a gdy przejdziemy przez ca艂y cykl oka偶e si臋, 偶e za jaki艣 czas to co dopiero kupowa艂em, bo tania艂o, trzeba b臋dzie sprzedawa膰, bo ro艣nie nieproporcjonalnie do pozosta艂ych aktyw贸w w moim portfelu, kt贸re powinienem dokupi膰. Ekstra dodatkiem do tego wszystkiego jest to, 偶e przez przywracanie odpowiednich proporcji w portfelu przywracam te偶 poziom ryzyka do za艂o偶onego poziomu. Za艂贸偶my, 偶e m贸j portfel to w 50% bezpieczne obligacje i w 50% akcje, kt贸ry stanowi膮 ten bardziej ryzykowny cz艂on. Gdy obligacje powoli rosn膮, a akcje wystrzel膮 mo偶e si臋 zdarzy膰 sytuacja, w kt贸rej b臋d臋 mia艂 40% obligacji i 60% akcji, co ewidentnie przek艂ada si臋 na to, 偶e portfel jest bardziej ryzykowny, bo wi臋kszy kapita艂 spoczywa w bardziej ryzykownych aktywach.

Reasumuj膮c:

  • dywersyfikacja – wol臋 postawi膰 na wiele aktyw贸w na r贸偶nych rynkach i wylicza膰 z nich 艣redni膮 ni偶 postawi膰 wszystko na jedn膮 kart臋 i liczy膰, 偶e nie strac臋 ca艂ego kapita艂u w jednym momencie,
  • pasywno艣膰 – dobrze zainwestowane pieni膮dze to takie, kt贸re pracuj膮 same na siebie i nie trzeba ich co chwil臋 dogl膮da膰,
  • dyscyplina – ustalenie prostych zasad i przestrzeganie ich.

Powy偶sza strategia wynika w g艂贸wnej mierze z przes艂ania p艂yn膮cego z ksi膮偶ki Finansowa Forteca Marcina Iwucia. Reklamowa艂em j膮 ju偶 tutaj kilka razy i mo偶ecie pomy艣le膰, 偶e mam co艣 z tego za kulisami, jednak prawda jest taka, 偶e tak nie jest. Po prostu uwa偶am, 偶e warto poleca膰 tw贸rczo艣膰, kt贸ra wnios艂a co艣 przydatnego do mojego 偶ycia.

Indeksy gie艂dowe

Nie jestem ekspertem w dziedzinie finans贸w i nie zamierzam takiego udawa膰, dlatego nie b臋d臋 chowa艂 si臋 za zas艂on膮 trudnych definicji, poj臋膰 i skr贸t贸w, kt贸re oczywi艣cie brzmi膮 turbo profesjonalnie, ale w praktyce tylko utrudniaj膮. Zawsze podoba艂a mi si臋 maksyma – prawdziw膮 sztuk膮 jest m贸wi膰 艂atwo o trudnych rzeczach. No to zobaczymy jaki ze mnie sztukmistrz…

Je偶eli mia艂bym posili膰 si臋 na zdefiniowanie czym s膮 indeksy gie艂dowe to powiedzia艂bym, 偶e s膮 to twory, kt贸rych zadaniem jest wyliczenie zbiorczej warto艣ci dla pewnego zbioru sp贸艂ek gie艂dowych, czego efektem ma by膰 okre艣lenie stanu danego rynku lub segmentu, kt贸ry maj膮 odzwierciedla膰. Rynki odpowiadaj膮 podzia艂owi geopolitycznemu, a segmenty odnosz膮 si臋 do podzia艂u wed艂ug bran偶y czy te偶 ga艂臋zi przemys艂u lub us艂ug. Chodzi bardziej o to, 偶e w sk艂ad pojedynczego indeksu wchodz膮 sp贸艂ki, kt贸re maj膮 ze sob膮 co艣 wsp贸lnego. Mo偶e to by膰 500 najwy偶ej kapitalizowanych sp贸艂ek ameryka艅skich tak samo jak i zbi贸r najwi臋kszych sp贸艂ek z sektora informatycznego (zajmuj膮cych si臋 przede wszystkim sprz臋tem komputerowym, oprogramowaniem i us艂ugami IT, a tak偶e p贸艂przewodnikami) z 20 kraj贸w uznawanych za rynki rozwini臋te. Jak mo偶na sobie wyobrazi膰 takich indeks贸w mo偶e by膰 ca艂a masa i mog膮 one odzwierciedla膰 bardzo r贸偶ne rynki i segmenty.

Co jest tak naprawd臋 prawdziwym celem istnienia indeks贸w gie艂dowych? Na gie艂dach 艣wiatowych notowanych jest naprawd臋 bardzo du偶o akcji r贸偶nych sp贸艂ek. Niewykonalne jest efektywne 艣ledzenie notowa艅 ka偶dej z nich i bycie na bie偶膮c膮 z ich aktualn膮 wycen膮, a o analizie tej wyceny ju偶 nie wspominaj膮c. I tutaj ca艂e na bia艂o wchodz膮 indeksy gie艂dowe, kt贸re nie s膮 instrumentami finansowymi mo偶liwymi do kupienia, a jedynie wska藕nikami, kt贸re obrazuj膮 dane rynki lub segmenty, pokazuj膮c ich og贸ln膮 warto艣膰 bez wchodzenia w poszczeg贸lne sp贸艂ki zawieraj膮ce si臋 w ich obszarze.

Z kronikarskiego obowi膮zku wymie艅my sobie kilka najbardziej rozpoznawalnych i licz膮cych si臋 indeks贸w gie艂dowych:

  • DJIA (Dow Jones Industrial Average, t艂um. 艢rednia Przemys艂owa Dow’a-Jones’a) – 艣rednia arytmetyczna liczona na podstawie cen 30 najwa偶niejszych sp贸艂ek, notowanych na NYSE (New York Stock Exchange), czyli ameryka艅skiej gie艂dzie,
  • S&P500 (Standard and Poors, nazwa w艂asna agencji ratingowej) – 500 najwi臋kszych sp贸艂ek w Stanach Zjednoczonych,
  • NASDAQ-100 (National Association of Securities Dealers Automated Quotations, t艂um. Zautomatyzowane notowania Krajowego Stowarzyszenia Dealer贸w Papier贸w Warto艣ciowych) – 102 spo艣r贸d najwi臋kszych sp贸艂ek notowanych na ameryka艅skiej gie艂dzie NASDAQ,
  • DAX (Deutscher Aktienindex, t艂um. Niemiecki Indeks Akcji) – 30 najwi臋kszych sp贸艂ek notowanych na gie艂dzie we Frankfurcie (niemiecka),
  • Euro Stoxx 50 – 50 najwi臋kszych firm z Europy spo艣r贸d pa艅stw strefy euro,
  • CAC40 (Cotation Assist茅e en Continu, t艂um. Notowanie Ci膮g艂e) – 40 sp贸艂ek z paryskiej gie艂dy (francuska),
  • MSCI World (Morgan Stanley Capital International, nazwa w艂asna firmy finansowej) – indeks globalny, 1500 sp贸艂ek z 23 rynk贸w rozwini臋tych,
  • FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange) – 100 sp贸艂ek z LSE (London Stock Exchange, t艂um. Londy艅skiej Gie艂dy Papier贸w Warto艣ciowych).

A teraz co艣 z lokalnego podw贸rka, czyli kilka rozpoznawalnych polskich indeks贸w gie艂dowych:

  • WIG20 (Warszawski Indeks Gie艂dowy) – 20 najwi臋kszych sp贸艂ek akcyjnych notowanych na warszawskiej GPW (Gie艂da Papier贸w Warto艣ciowych),
  • mWIG40 – 40 艣rednich (tych, kt贸re nie wesz艂y do WIG20) sp贸艂ek notowanych na GPW,
  • sWIG80 – 80 ma艂ych (tych, kt贸re nie wesz艂y do WIG20 i mWIG40) sp贸艂ek notowanych na GPW.

No dobrze, ale skoro indeksy gie艂dowe nie s膮 instrumentami finansowymi, w kt贸re mo偶na inwestowa膰 to po co w takim razie w og贸le wspominam o nich we wpisie o inwestowaniu w akcje? Ot贸偶 wszystko rozchodzi si臋 o to, 偶e s膮 one podstaw膮 w inwestowaniu pasywnym.

Fundusze inwestycyjne

Zanim przejdziemy do opisania istoty pasywnego inwestowania w akcje musimy najpierw zrozumie膰 czym s膮 fundusze inwestycyjne. W telegraficznym skr贸cie, fundusz to instytucja finansowa, kt贸ra zbiera pieni膮dze od okre艣lonej grupy ludzi (cz艂onk贸w) i w ich imieniu zarz膮dza nimi, tj. inwestuje je. Fundusze s膮 rozwi膮zaniem idealnym dla os贸b, kt贸re nie maj膮 wielkiego kapita艂u do rozdysponowania, bo jest swego rodzaju zrzutk膮 wielu mniejszych inwestor贸w, kt贸rej celem jest stworzenie jednego wi臋kszego portfela, kt贸ry b臋dzie m贸g艂 sobie pozwoli膰 na nieco wi臋cej ni偶 taki pojedynczy inwestor.

Mo偶na znale藕膰 fundusze, kt贸re inwestuj膮 w dos艂ownie wszystko (nie tylko akcje), ba!, s膮 nawet takie, kt贸re inwestuj膮 jednocze艣nie w wi臋cej ni偶 jeden instrument finansowy. Je偶eli chodzi o decyzyjno艣膰 to po poza wyborem funduszu nie ma si臋 praktycznie 偶adnej kontroli. To tak jakby zdecydowa膰 si臋 na stworzenie dla siebie portfela inwestycyjnego, wp艂aci膰 do niego pieni膮dze i odda膰 w艂adz臋 nad nim osobie trzeciej. O tym w jaki spos贸b dany fundusz inwestuje mo偶na si臋 dowiedzie膰 z tego Polityki inwestycyjnej, ale przewa偶nie s膮 to jedynie bardzo og贸lne informacje, a o bardziej szczeg贸艂owych ruchach cz艂onek nie jest informowany na bie偶膮co.

Dla leniwych plusem funduszy jest to, 偶e poza zakupem udzia艂贸w nie trzeba robi膰 nic wi臋cej, ca艂a reszta pracy jest wykonywana przez zarz膮dzaj膮cych. Skoro ju偶 mowa o zarz膮dzaniu to jest to jednocze艣nie plus i minus. Plusem jest to, 偶e fundusz zarz膮dzany jest przewa偶nie przez zesp贸艂 ekspert贸w, kt贸rzy maj膮 wi臋ksz膮 wiedz臋 ni偶 przeci臋tny inwestor indywidualny, a wi臋c w teorii mo偶na za艂o偶y膰, 偶e b臋d膮 oni inwestowa膰 lepiej. Natomiast minusem jest to, 偶e za to zarz膮dzanie oczywi艣cie trzeba p艂aci膰 prowizj臋 i to bez wzgl臋du na to czy fundusz przynosi zyski czy straty. To najwi臋kszy minus wszystkich funduszy, bo nawet przy rosn膮cej warto艣ci prowizja zjada cz臋艣膰 zysk贸w, a gdy warto艣膰 funduszu spada to cz艂onek traci na tym podw贸jnie.

Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze czynnik ludzki, tj. zarz膮dzaj膮cy to te偶 ludzie i mog膮 pope艂nia膰 b艂臋dy, oraz to, 偶e niekiedy cele funduszu i cz艂onk贸w nie s膮 zbie偶ne. Nale偶y pami臋ta膰 o tym, 偶e fundusz ma przyci膮ga膰 mo偶liwie najwi臋ksz膮 liczb臋 ludzi, kt贸rzy w niego zainwestuj膮 i b臋d膮 p艂aci膰 prowizj臋. Jak jest to realizowane? Ano poprzez 艣rubowanie wynik贸w najbardziej jak si臋 da, co nie zawsze idzie w parze z optymalizacj膮 ryzyka i dbaniem o wynik w perspektywie d艂ugoterminowej. Nie jestem pewien czy dobrze si臋 wyrazi艂em. Je偶eli fundusz inwestuje dobrze i przynosi zyski to jest to korzy艣膰 obop贸lna, tj. jego wyniki s膮 obiecuj膮ce, wi臋c przyci膮ga nowych inwestor贸w, a obecni cz艂onkowie bogac膮 si臋 na tym, 偶e jego warto艣膰 ro艣nie. Natomiast ch臋膰 kr臋cenia coraz lepszych wynik贸w, 偶eby wypa艣膰 dobrze w por贸wnaniu do innych funduszy i przekonywa膰 ludzi wy偶szymi zyskami cz臋sto ko艅czy si臋 tym, 偶e zarz膮dzaj膮cy po prostu w pewnym momencie przeholuj膮 i strac膮 na tym wszyscy, a w szczeg贸lno艣ci cz艂onkowie, bo tak na dobr膮 spraw臋 realne ryzyko zarz膮dzaj膮cych w por贸wnaniu do inwestor贸w jest znikome. W najgorszym dla nich wypadku fundusz po prostu zbankrutuje, a zarz膮dzaj膮cy przestan膮 dostawa膰 prowizj臋 i zostan膮 zwolnieni z TFI (Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych), natomiast to cz艂onkowie s膮 tymi, kt贸rzy trac膮 kapita艂.

Pasywne inwestowanie w akcje

Ide膮 pasywnego inwestowanie w akcje jest zakup instrument贸w finansowych, kt贸re swoim sk艂adem staraj膮 si臋 jak najwierniej odzwierciedla膰 benchmark’i (co mo偶na przet艂umaczy膰 jako punkt odniesienia lub wzorzec), czyli indeksy gie艂dowe. Takie instrumenty nazywaj膮 si臋 fundusze pasywne. Jest to inne podej艣cie do inwestowania ni偶 to reprezentowane przez fundusze aktywne, kt贸re d膮偶膮 do pobicia wyniku danego benchmark’u.

Wymieni臋 teraz kilka argument贸w, kt贸re przekona艂y mnie do tego, 偶e fundusze pasywne s膮 dla mnie lepszym od aktywnych rozwi膮zaniem:

  • przez to, 偶e 艣lepo pod膮偶aj膮 za bechmark’iem zarz膮dzanie nimi zosta艂o ograniczone do minimum a wraz z nim wysoko艣膰 op艂at za tego typu us艂ug臋,
  • nie pr贸buj膮 na si艂臋 prze艣cign膮膰 benchmark’u, co przewa偶nie przynosi odwrotny skutek,
  • inwestuj膮c w fundusze pasywne doskonale wiemy w co inwestujemy, w przeciwie艅stwie do aktywnych, kt贸rych sk艂ad mo偶e zmienia膰 si臋 bardzo dynamicznie i bez informowania o tym na bie偶膮co,
  • dzi臋ki temu, 偶e dok艂adnie wiemy w co inwestujemy to mo偶emy pod siebie dobra膰 poziom ryzyka i dywersyfikacji.

Jakbym mia艂 wybra膰 z powy偶szej listy najistotniejszy argument przemawiaj膮cy za funduszami pasywnymi to postawi艂bym na niskie op艂aty za zarz膮dzanie takim instrumentem. W 艣rodowisku finansist贸w istnieje powiedzenie, 偶e dobry instrument finansowy to tani instrument finansowy i w zupe艂no艣ci si臋 z nim zgadzam.

Oczywi艣cie wszystko ma zar贸wno zalety jak i wady, a fundusze pasywne nie s膮 od tego wyj膮tkiem. Minusy jakie przychodz膮 mi do g艂owy to fakt, 偶e ich 艣lepe pod膮偶anie za indeksami gie艂dowymi nie jest w 偶aden spos贸b kontrolowane, wi臋c je偶eli benchmark ma tendencje spadkowe to nikt z tym nic nie robi i fundusz te偶 zachowuje si臋 tak samo. Do tego pr贸buj膮 one jak najwierniej odwzorowywa膰 indeksy gie艂dowe, ale z wielu przyczyn idealne odwzorowanie nie jest mo偶liwe, co potencjalnie prze艂o偶y si臋 na nawet spory rozjazd wynik贸w funduszu i benchmark’u.

Przyk艂adami pasywnych instrument贸w finansowych s膮:

  1. fundusze indeksowe,
  2. ETF (Exchange-Traded Fund, t艂um. fundusz notowany na gie艂dzie).

R贸偶nice pomi臋dzy tymi dwoma instrumentami postanowi艂em przedstawi膰 w postaci prostej tabeli:

fundusze indeksoweETF
notowane na gie艂dzienietak
spos贸b zakupupoprzez TFI lub dystrybutorapoprzez rachunek maklerski
cz臋stotliwo艣膰 wycenianiaraz dzienniew czasie rzeczywistym jak akcje
prowizje i op艂atyroczna za zarz膮dzanieprzy ka偶dej transakcji dowolnego typu (kupno i sprzeda偶) do tego przewalutowanie i spread (r贸偶nica pomi臋dzy cen膮 kupna i sprzeda偶y)

Z perspektywy mojej strategii istotn膮 r贸偶nic臋 pomi臋dzy funduszami indeksowymi a ETF’ami stanowi膮 w zasadzie tylko rodzaje prowizji/op艂at i musz臋 przyzna膰, 偶e jest to na tyle istotne, 偶e przynajmniej w pocz膮tkowej fazie mojego inwestowania musia艂em ca艂kowicie zrezygnowa膰 z ETF’贸w. Wszystko rozchodzi si臋 o to, 偶e na pocz膮tku nie inwestuje si臋 du偶ych kwot, a w przypadku ETF’贸w jest to po prostu nieop艂acalne, bo o ile prowizja bazowa (procent od kwoty transakcji w wysoko艣ci np. 0.29%) mo偶e by膰 akceptowalna, tak minimalna kwota prowizji (np. 14 z艂) jest zab贸jcza przy ma艂ych kwotach, bo po prostu stanowi jej du偶膮 cz臋艣膰.

Spr贸buj臋 zobrazowa膰 to w tabeli, dla nast臋puj膮cych za艂o偶e艅 (warto艣ci odpowiadaj膮 op艂atom obowi膮zuj膮cym aktualnie w domu maklerskim Bossa):

  • prowizja bazowa od zlecenia – 0.29% kwoty na jak膮 zlecenie zosta艂o z艂o偶one
  • prowizja minimalna od zlecenia – 14 z艂, obowi膮zuje gdy 0.29% z kwoty zlecenia jest mniejsze
Kwota transakcjiProwizjaProcent *
100 z艂14 z艂14%
500 z艂14 z艂2.8%
1 000 z艂14 z艂1.4%
2 000 z艂14 z艂0.7%
4 000 z艂14 z艂0.35%
4 827.59 z艂 **14 z艂0.29%
5 000 z艂14.5 z艂0.29%
10 000 z艂29 z艂0.29%
* wyliczone z wzoru: prowizja / kwota transakcji
** wyliczone z wzoru: X * 0.29% = 14 z艂 >>> X = 14 / 0.29%

Jak wida膰 dopiero przy zakupie za 4 827.59 z艂 dochodzimy do momentu, w kt贸rym do oblicze艅 brana jest prowizja bazowa (0.29%), a nie minimalna prowizja (14 z艂). W teorii, 偶eby zoptymalizowa膰 koszty powinni艣my d膮偶y膰 do tego, 偶eby ka偶de nasze zlecenie by艂o wi臋ksze od tej wyliczonej kwoty. Jednak偶e tak jak napisa艂em ju偶 wcze艣niej, na pocz膮tku inwestowania taka kwota mo偶e stanowi膰 spor膮 cz臋艣膰 portfela lub nawet by膰 wi臋ksza od ca艂ej jego warto艣ci, a w za艂o偶eniach mojego Portfela 10-letniego cz臋艣膰 akcyjna ma nie by膰 wi臋ksza ni偶 jedynie 30% i do tego jest modelowo podzielona pomi臋dzy dwa oddzielne ETF’y (rynki rozwini臋te i wschodz膮ce). Ponadto za艂o偶eniem tego portfela jest to, 偶e b臋d臋 miesi臋cznie wp艂aca艂 jedynie 1 000 z艂, z czego modelowo 70% powinno i艣膰 w obligacje, zatem tylko 300 z艂 miesi臋cznie mog艂oby i艣膰 w akcje. Przy takich za艂o偶eniach i przyjmuj膮c, 偶e zdecydowa艂bym si臋 tylko na jeden ETF (zamiast dw贸ch) powinienem zleca膰 zakup dopiero po uzbieraniu kwoty ok. 4 800 z艂, czyli co 16 miesi臋cy!

Tylko co z tymi pieni臋dzmi robi膰 przez ten czas? Inwestowa膰 w fundusze indeksowe! Po rozdziale o funduszach inwestycyjnych pewnie mo偶na zauwa偶y膰, 偶e nie jestem ich fanem, jednak偶e ten konkretny typ jakim s膮 fundusze indeksowe jest w mojej ocenie naprawd臋 OK. Jest to akceptowalna forma pasywnego inwestowania w akcje. Podstawowe jej zalety to sta艂a prowizja od inwestowanego kapita艂u, kt贸ra sprawia, 偶e nie ma znaczenia czy inwestuje si臋 du偶e czy ma艂e kwoty, bo jest ona proporcjonalna wzgl臋dem wielko艣ci portfela. Tutaj istotne jest, 偶eby znale藕膰 fundusz z mo偶liwie jak najni偶sz膮 prowizj膮. Inwestowanie w fundusze indeksowe mo偶na zacz膮膰 ju偶 od 100 z艂. To wszystko sprawia, 偶e ta forma inwestowania w akcje wydaje si臋 idealnym przystankiem, kt贸ry pozwoli na spokojnie kumulowa膰 kapita艂 w akcjach, da膰 mu pracowa膰, po czym po osi膮gni臋ciu odpowiedniej kwoty wycofa膰 go i przerzuci膰 na ETF’y. Taki w艂a艣nie jest m贸j plan.

Fundusze indeksowe

Zobaczmy teraz co ciekawego mamy dost臋pne do zakupu na polskim rynku, tj. w jakie fundusze indeksowe mo偶emy zainwestowa膰. Tak jak wcze艣niej pisa艂em, do zakupu tego typu instrumentu finansowego nie potrzebujemy rachunku maklerskiego, a jedynie konta w jakim艣 TFI. Tylko jak znale藕膰 najbardziej op艂acaln膮 ofert臋? Polec臋 w tym miejscu 艣wietn膮 platform臋 KupFundusz.pl powi膮zan膮 z portalem Analizy Online, kt贸ry jest bardzo przydatnym 藕r贸d艂em wiedzy o inwestowaniu, nakierowanym g艂贸wnie na fundusze.

Przejd藕my od razu do dzia艂ania, czyli poszukajmy ciekawego funduszu indeksowego. Wchodzimy na KupFundusz.pl, naciskamy na g贸rze na zak艂adk臋 FUNDUSZE i naszym oczom pojawia si臋 zestawienie 467 (aktualna liczba na moment pisania tego wpisu) funduszy znajduj膮cych si臋 w bazie. Zacznijmy od wybrania odpowiednich filtr贸w, kt贸re ogranicz膮 nam liczb臋 wynik贸w do tych, kt贸re powinny nas najbardziej interesowa膰. Ogromnym plusem tej por贸wnywarki jest to, 偶e jednym z kryteri贸w wyszukiwania jest Rzeczywista op艂ata sta艂a za zarz膮dzanie (%). Ja przyj膮艂em nast臋puj膮ce ustawienia filtr贸w:

  • KategoriaAkcyjne,
  • Indeksowe – zaznaczone,
  • Obszar geograficzny艢wiat,
  • Poziom ryzyka – pozostawiam domy艣lnie (od 1 do 7), odfiltruj臋 to na p贸藕niejszym etapie,
  • Towarzystwowszystkie,
  • Minimalna pierwsza wp艂ata (PLN)do 100, bo szukamy funduszu, w kt贸ry przynajmniej na pocz膮tku b臋dziemy wrzuca膰 raczej ma艂e kwoty,
  • Rzeczywista op艂ata sta艂a za zarz膮dzanie (%)od 0.00 do 0.50, stwierdzi艂em, 偶e zaczn臋 od tych, kt贸re maj膮 najni偶sze prowizje za zarz膮dzanie i je偶eli nie b臋dzie 偶adnych wynik贸w, lub nie b臋d膮 mi one pasowa艂y, to b臋d臋 zwi臋ksza艂 do 1.00, potem 1.50 i tak dalej.

Przy takich ustawieniach odfiltrowanych zosta艂o tyle pozycji, 偶e zosta艂o jedynie 12 z 467 i tak si臋 sk艂ada, 偶e wszystkie s膮 funduszami z oferty inPZU (TFI PZU S.A.), kt贸re jako jedyne posiada op艂aty za zarz膮dzanie na poziomie 0.50%, co jest szalenie atrakcyjn膮 ofert膮, kt贸r膮 zawojowali rynek patrz膮c po wszystkich aktualnych zestawieniach najlepszych TFI.

Jak wida膰 nie do艣膰, 偶e inPZU oferuje najni偶sze koszty za zarz膮dzanie to jeszcze ma wszystkie fundusze indeksowe, kt贸re mnie interesuj膮:

Do rozpocz臋cia inwestowania w te fundusze potrzebne jest za艂o偶enie konta w portalu transakcyjnym inPZU, p贸藕niej ju偶 tylko wystarczy zasilenie portfela wp艂at膮 na podany numer konta, wybranie funduszy, w kt贸re chcemy zainwestowa膰, potwierdzenie zlecenia i oczekiwanie na jego realizacj臋. Niestety jest to machina o do艣膰 du偶ej bezw艂adno艣ci, bo ca艂y proces od wp艂aty 艣rodk贸w do potwierdzenia zakupu jednostek funduszu trwa 艣rednio 3 dni robocze. Przez to, 偶e trwa to tak d艂ugo podczas zlecania zakupu jednostek niestety nie wiemy w jakiej tak naprawd臋 cenie je finalnie kupimy.

ETF

Jakbym mia艂 wskaza膰 najlepsze 藕r贸d艂o wszelkich informacji na temat ETF to by艂by to portal justETF.com. Rynek ETF jest ogromny i u偶ywanie takiego narz臋dzia jest konieczne, 偶eby cho膰 troch臋 orientowa膰 si臋 co si臋 w nim dzieje. justETF to naprawd臋 艣wietna baza dlatego w dalszej cz臋艣ci wpisu b臋d臋 linkowa艂 w艂a艣nie do niej.

Tak samo jak wiele jest r贸偶nych ETF’贸w tak wielu jest te偶 ich dostawc贸w. Ja dla uproszenia postanowi艂em wspomnie膰 tylko o trzech najwi臋kszych:

  • BlackRock (iShares ETF),
  • Vanguard,
  • State Street Corp. (SPRD ETF).

Natomiast je偶eli mia艂bym wskaza膰 kilka ETF’贸w, kt贸re wed艂ug mnie s膮 warte uwagi to wybra艂bym:

Sprytne oko zauwa偶y, 偶e wszystkie podane przeze mnie ETF’y s膮 typu accumulating (t艂um. akumulacyjne), a nie distrubuting (t艂um. dystrybucyjne). Chodzi o to w jaki spos贸b wyp艂acanie s膮 wszystkie uzyskane dywidendy lub odsetki. Dla ETF’贸w typu dystrybucyjnego inwestorzy otrzymuj膮 normalne wyp艂aty w cyklu rocznym, natomiast dla typu akumulacyjnego wszystkie te 艣rodki zamiast by膰 wyp艂acane s膮 reinwestowane, dzi臋ki czemu inwestor zyskuje na zasadzie procentu sk艂adanego. Ja preferuj臋 w艂a艣nie tak膮 strategi臋, wi臋c wszystkie wybrane przeze mnie ETF’y s膮 typu Acc.

Oczywi艣cie to tylko moje propozycje, a kto i w co b臋dzie inwestowa艂 to ju偶 nie moja sprawa. Ja w swoim portfelach wybior臋, kt贸re艣 z wymienionych powy偶ej z naciskiem na iShares.

Tanie inPZU vs ETF w Bossa

Fundusze indeksowe i ETF’y niby nale偶膮 do tej samej grupy – instrument贸w pasywnych, jednak偶e 艂膮czy je w zasadzie tylko to, 偶e ich zasad膮 dzia艂ania jest pod膮偶anie za indeksami gie艂dowymi, ale poza tym to dwie bardzo r贸偶ne formy inwestowania. Powt贸rz臋 si臋, ale wszystko rozchodzi si臋 o prowizje i op艂aty charakterystyczne dla ka偶dej z nich. Rozpiszmy to sobie w tabeli dla lepszego zobrazowania:

Rodzaj prowizji / op艂atyFundusze indeksowe
np. inPZU
ETF
np. DM BOSSA
za zarz膮dzanie0.5% rocznie od cabrak
za przechowywanie instrument贸w zagranicznychbrak0% dla portfela o warto艣ci ni偶szej ni偶 1 mln z艂
od transakcji (zakupu lub sprzeda偶y)brak0.29%, ale nie mniej ni偶 14PLN / 4EUR / 4USD / 4GBP
koszt przewalutowania od transakcji (zakupu lub sprzeda偶y)n/dkupujemy w PLN za aktywa zagraniczne, wi臋c przewalutowanie jest konieczne i przyjmijmy, 偶e jest to 0.1%
spread (r贸偶nica pomi臋dzy cen膮 zakupu i cen膮 sprzeda偶y)n/dzale偶y w g艂贸wnej mierze od p艂ynno艣ci danego ETF, ale przyjmijmy, 偶e b臋dzie to 艣rednio 0.1%

Tutaj idealnie wida膰, 偶e w przypadkach obu instrument贸w pasywnych m贸wimy o prowizji rz臋du 0.5%, ale jest ona pobierana w zupe艂nie innych przypadkach. Dla funduszy indeksowych jest to prowizja roczna, a dla ETF jest to prowizja przy ka偶dej transakcji i nie ma tu znaczenia czy jest to zakup czy sprzeda偶. To sprawia, 偶e fundusze indeksowe s膮 dobrym sposobem na cykliczne inwestowanie ma艂ych kwot, ale niezbyt nadaj膮 si臋 na d艂u偶sze przechowywanie w nich kapita艂u. Natomiast ETF’y dzia艂aj膮 zupe艂nie odwrotnie, czyli nie nadaj膮 si臋 do cyklicznego inwestowania ma艂ych kwot, ale w perspektywie d艂ugoterminowej nie s膮 obci膮偶one 偶adnymi dodatkowymi kosztami.

Mora艂 z tego jest taki, 偶e zamiast por贸wnywa膰 fundusze indeksowe i ETF oraz pr贸bowa膰 ustali膰, kt贸re z nich jest lepsze, trzeba po prostu skorzysta膰 z obu opcji, wykorzystuj膮c w ten spos贸b ich zalety, a ograniczaj膮c wady. Dlatego na pocz膮tku mojego inwestowania kupuj臋 jednostki funduszy indeksowych i gdy skumuluj臋 w nich kwot臋 powiedzmy 5 000 z艂 to wyci膮gn臋 je stamt膮d i zainwestuj臋 w certyfikaty ETF. Po tym wszystkim ca艂y cykl zacznie si臋 od nowa, a wi臋c znowu b臋d臋 kumulowa艂 kapita艂 w funduszach indeksowych a偶 do osi膮gni臋cia okre艣lonej kwoty, kt贸ra b臋dzie warto艣ci膮 graniczn膮 definiuj膮c膮 kiedy b臋d臋 przerzuca膰 kapita艂 na ETF. Brzmi do艣膰 prosto, ale tak naprawd臋 przysz艂o艣膰 to zweryfikuje. Na pewno b臋d臋 si臋 tutaj dzieli艂 post臋pami w moim inwestowaniu.

Kilka s艂贸w na zako艅czenie

Czytaj膮c powy偶szy wpis w ramach ostatniej korekty przed publikacj膮 stwierdzi艂em, 偶e moja nauczycielka od polskiego z gimnazjum mog艂a mie膰 troch臋 racji. Mam wrodzony talent w laniu wody na tematy, o kt贸rych nie mam zielonego poj臋cia lub moja wiedza zahacza zaledwie o ich powierzchni臋 馃槄 A tak serio to mam nadziej臋, 偶e mo偶e nie tyle wyja艣ni艂em o co chodzi z tymi akcjami, co chocia偶 nakierowa艂em Ci臋, drogi Czytelniku, w stron臋 przys艂owiowego 艣wiate艂ka w tunelu. Przyznam szczerze, 偶e pisz膮c ten wpis sam poszerzy艂em swoje horyzonty i zmieni艂em kilka decyzji co do tego co robi膰 z cz臋艣ciami moich portfeli, w kt贸rych przewidzia艂em inwestowanie w akcje. Sam jestem jeszcze na pocz膮tku mojej drogi jako inwestora i za jaki艣 czas, w nast臋pnych postach, b臋d臋 z perspektywy czasu komentowa艂 te decyzje, kt贸re w艂a艣nie podejmuj臋. Z tego miejsca ju偶 zapraszam do przeczytania tych przysz艂ych post贸w. Jeszcze nie wiem czy ich cz臋stotliwo艣膰 b臋dzie kwartalna, czy mo偶e p贸艂roczna, ale to wszystko wyjdzie w praniu.


Je偶eli podoba艂 Ci si臋 ten wpis to mo偶esz mnie wesprze膰! 馃檪

Tomasz Dunia

馃嚨馃嚤 Z wykszta艂cenia Mechatronik. Z zawodu G艂贸wny Konstruktor w PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy (Neso Bus). Po pracy Ojciec Roku. W nocy Wannabe Programista. Wszystko to daje przepis na zwyk艂ego nerda :) 馃嚞馃嚙 Mechatronics by education. By profession Chief Constructor in PAK-PCE Polish Hydrogen Bus (Neso Bus). After work Father of the Year. At night Wannabe Programmer. All this gives a recipe for an ordinary nerd :)

svg

Co my艣lisz?

Poka偶 komentarze / Napisz komentarz

3 komentarze

  • 馃檭 蓯谋unp zs蓯莎o蕠 :idle:

    13 marca, 2024 / at 5:32 pm

    @pwilde no jako艣 strasznie du偶o wysz艂o 馃槀 Og贸lnie obszerny wpis wyszed艂 to pewnie troch臋 dlatego 馃槄

  • xxx

    17 marca, 2024 / at 7:03 amsvgOdpowiedz

    Bardzo dobre wpisy! Dzi臋ki za nje, czy m贸g艂by艣 przeprowadzi膰 analiz臋 w co najlepiej inwestowa膰 u 3 pan贸w gdy miesi臋cznie mo偶emy przeznaczy膰 na to maks 1000 PLN?

    • Tomasz Dunia

      17 marca, 2024 / at 10:10 amsvgOdpowiedz

      Pracuj臋 aktualnie nad ca艂ym kursem inwestowania pasywnego w艂a艣nie w podobne kwoty! 馃檪 Prosz臋 jeszcze o chwil臋 cierpliwo艣ci, ale mog臋 obieca膰, 偶e uka偶e si臋 ca艂kiem nied艂ugo.

Odpowiedz

svg
Szybka nawigacja
  • 01

    Skarbonka Tomka: Akcje