艁adowanie

Tak jak inflacja jest najwi臋kszym wrogiem oszcz臋dno艣ci tak podatek od dochod贸w (zysk贸w) kapita艂owych jest najwi臋kszym wrogiem inwestowania. Jest on potocznie zwany podatkiem Belki, bo zosta艂 wprowadzony w 2002 roku przez piastuj膮cego w tamtym czasie urz膮d Ministra Finans贸w Marka Belk臋, a by艂 to rz膮d Premiera Leszka Millera.

Czym jest ten podatek?

Jakbym mia艂 sparafrazowa膰 definicj臋 podatku Belki to powiedzia艂bym, 偶e jest to taka k艂oda, kt贸ra wpada pod nogi naszym galopuj膮cym jak ko艅 inwestycjom i powoduje ich potykanie si臋. W zale偶no艣ci od rodzaju instrumentu finansowego i sposobu inwestowania ta k艂oda wpada w r贸偶nych momentach inwestowania. Og贸lna zasada jest taka, 偶e w momencie zako艅czenia inwestowania w dany instrument nast臋puje rozliczenie, w kt贸rym istotne jest ile pieni臋dzy zainwestowali艣my na pocz膮tku i jaka suma zosta艂a uzyskana na skutek pomna偶ania zainwestowanego kapita艂u. R贸偶nica pomi臋dzy tymi warto艣ciami to w艂a艣nie nasz doch贸d (zysk). Oczywi艣cie pod warunkiem, 偶e wyszli艣my na plus. Od tej r贸偶nicy odprowadzany jest w艂a艣nie podatek Belki.

Id膮 drobne zmiany?

W momencie publikacji tego wpisu (po艂owa 2024 r.) wysoko艣膰 podatku od zysk贸w kapita艂owych wynosi 19%, ale od czasu zako艅czenia ostatnich wybor贸w m贸wi si臋 o zmianach. Do tej pory nie zosta艂o jeszcze nic postanowione, a sytuacja zmienia si臋 jak w kalejdoskopie. Na pocz膮tku m贸wi艂o si臋, 偶e kwota 100 000 z艂 b臋dzie przyj臋ta jako limit, poni偶ej kt贸rego mamy by膰 zwolnieni z 19-procentowej daniny. Jednak偶e z ostatniego wywiadu Ministra Finans贸w Andrzeja Doma艅skiego dla Puls Biznesu z dnia 10.03.2024 r. wynika, 偶e to 100 000 z艂 mo偶e by膰 rozwa偶ane jedynie jako baz臋, kt贸ra przemno偶ona przez stop臋 depozytow膮 NBP z III kwarta艂u poprzedniego roku (aktualnie wynosi 5.25%) da ulg臋 zmniejszaj膮c膮 swoj膮 warto艣ci膮 kwot臋 b臋d膮c膮 zyskiem, tj. r贸偶nice mi臋dzy warto艣ci膮 kapita艂u po i przed inwestycj膮, kt贸ra jest podstaw膮 do wyliczenia wysoko艣ci podatku.

Tak to wygl膮da obecnie

Przed pokazaniem ile mo偶emy zyska膰 na skutek dzia艂ania tej ulgi zacznijmy od tego jak wygl膮da to teraz, czyli w sytuacji przed jakimikolwiek zmianami. We藕my przypadek, w kt贸rym w danym roku osi膮gn臋li艣my zysk na poziomie 10 000 z艂, czyli np. zainwestowali艣my 100 000 z艂 w instrument, kt贸rego warto艣膰 w rok osi膮gn臋艂a 10% przyrost i pozwoli艂 nam wyci膮gn膮膰 110 000 z艂. Przed jakimikolwiek zmianami, czyli tak jak to dzia艂a w momencie publikacji tego wpisu, bierzemy te 10 000 z艂 i mno偶ymy razy 19%, co daje nam 1 900 z艂. To w艂a艣nie wysoko艣膰 podatku jaki musimy odda膰 Pa艅stwu. Po uwzgl臋dnieniu tego nasz zysk nie wynosi 10 000 z艂, a 8 100 z艂, czyli o blisko 1/5 mniej, a kapita艂 b臋d膮cy wynikiem inwestycji topnieje do 108 100 z艂, co daje zysk nie na poziomie 10% a jedynie 8.1%. Aby Ci臋 jeszcze bardziej wkurzy膰 dopowiem, 偶e te zainwestowane 100 000 z艂 to kwota, kt贸ra ju偶 raz przesz艂a przez podatkow膮 maszynk臋, bo je偶eli s膮 to Twoje zarobione pieni膮dze to w pierwszej kolejno艣ci zosta艂 ju偶 od nich odprowadzony podatek dochodowy w wysoko艣ci 12% (a jeszcze do niedawna 17%), lub nawet 32% je偶eli przekroczony zosta艂 drugi pr贸g podatkowy. Sk艂adki na ZUS i inne pomijam, bo ju偶 nie chc臋 kopa膰 le偶膮cego. Czy to wszystko nie wydaje Ci si臋 niesprawiedliwe? Ja troch臋 tak uwa偶am, bo jest to podobna sytuacjami do zostania ukaranym dwukrotnie za to samo przewinienie. To tak jakby policjanci stali z r臋cznymi radarami mierz膮cymi pr臋dko艣膰 tu偶 pod radarem stacjonarnym robi膮cym zdj臋cia. Niestety podatek Belki raczej nie zostanie wycofany, bo do bud偶etu Pa艅stwa co roku wp艂ywa z niego 艣rednio 3-4 miliardy z艂otych. Mo偶e nie jest to najwy偶szy sk艂adnik bud偶etu, ale jednak jest do艣膰 istotny.

Czy nowa ulga co艣 zmieni?

Co艣 zmieni na pewno, bo nie mog艂aby by膰 nazywana ulg膮, gdyby nie powodowa艂a cho膰 odrobiny ulgi w cierpieniach. C贸偶, jak daj膮 to trzeba bra膰, ale przyznam szczerze, 偶e by艂bym za ca艂kowitym zniesieniem tego podatku. Porzu膰my jednak marzenia i przejd藕my do konkret贸w. Przy wy偶ej przedstawionych za艂o偶eniach ulga ma wynosi膰 maksymalnie 5 250 z艂 (oczywi艣cie przyjmuj膮c stop臋 depozytow膮 za III kwarta艂 2023 r.). T膮 warto艣膰 b臋dziemy odejmowa膰 od 10 000 z艂, kt贸re s膮 naszym przyk艂adem, a uzyskane w ten spos贸b 4 750 z艂 b臋dzie podlega艂o opodatkowaniu. Podatek 19% z tej kwoty to 902.50 z艂, czyli lekko ponad po艂ow臋 mniej ni偶 bez ulgi. W takim wypadku ko艅czymy z kwot膮 109 097.50 z艂, co mo偶na przeliczy膰 na zysk po podatku w wysoko艣ci 9.1%. To o 1 p.p. mniej pieni臋dzy oddanych do Skarbu Pa艅stwa. Brzmi fajnie, ale mniej kolorowo robi si臋, gdy w gr臋 wejd膮 ju偶 tylko nieco wi臋ksze kwoty. Ta ulga si臋 nie skaluje, wi臋c o im wi臋kszym kapitale m贸wimy tym b臋dzie ona mia艂a bardziej marginalny wp艂yw.

Instrumenty finansowe a odprowadzanie podatku

Tak jak ju偶 wspomnia艂em wcze艣niej podatek Belki rozlicza si臋 inaczej dla r贸偶nych instrument贸w. Aczkolwiek, istotn膮 r贸偶nic膮 jest w zasadzie tylko moment, w kt贸rym jest on odprowadzany, bo jego wysoko艣膰 jest jednakowa dla ka偶dego rodzaju zysk贸w kapita艂owych. Przejd臋 teraz przez wszystkie rodzaje instrument贸w, o kt贸rych wspomina艂em lub jeszcze wspomn臋 w tym kursie, i okre艣l臋 jak to w ich przypadku jest z tym podatkiem.

  • Lokaty – podatek jest naliczany w momencie zako艅czenia i jest automatycznie odprowadzany przez bank, w kt贸rym za艂o偶yli艣my lokat臋, tj. po jej zako艅czeniu dostajemy ju偶 kwot臋 pomniejszon膮 o podatek, nic wi臋cej nie trzeba robi膰,
  • Obligacje Skarbowe – tutaj sporo zale偶y od interwa艂u wyp艂acania odsetek przez obligacje, w przypadku tych akumuluj膮cych odsetki (np. ROS, EDO czy ROD) podatek op艂aca si臋 po wykupie obligacji, z kt贸rej odsetki s膮 automatycznie pomniejszone o warto艣膰 podatku i nic wi臋cej nie trzeba robi膰; inaczej jest dla dystrybucyjnych np. 4-letnich COI, kt贸re te偶 s膮 indeksowane inflacj膮, ale wyp艂acaj膮 odsetki raz w roku i wtedy za ka偶d膮 tak膮 wyp艂at膮 wejdzie podatek, jednak偶e jest on tak samo automatycznie obliczany i stosownie potr膮cany, wi臋c nie trzeba si臋 niczym martwi膰,
  • Fundusze indeksowej inPZU – zysk (je偶eli by艂) obliczany jest w przypadku sprzeda偶y jednostek funduszu, ale podatek jest rozliczany dopiero w ca艂orocznym o艣wiadczeniu PIT-38, a obowi膮zek zrobienia tego jest po stronie inwestora, ale spokojnie robi si臋 to na podstawie dostarczonego przez PZU dokumentu PIT-8C, w kt贸rym s膮 wyszczeg贸lnione wszystkie niezb臋dne informacje; jest to sytuacja mo偶e troch臋 bardziej k艂opotliwa dla inwestora, bo wymaga od niego dzia艂ania, ale po pierwsze nie jest to trudne, bo wszystkie informacje mamy podane na tacy, a po drugie pozwala to konsolidowa膰 zyski i straty z innych instrument贸w np. ETF,
  • Zagraniczne ETF poprzez polski Dom Maklerski (np. BOSSA czy mBank) – sytuacja identyczna jak dla funduszy inPZU, czyli podatek trzeba uwzgl臋dni膰 tylko, gdy w danym roku sprzedali艣my jakie艣 certyfikaty, a ca艂e rozliczenie robimy sami w PIT-38 na podstawie PIT-8C dostarczonego przez dom maklerski.

Podsumowanie

Powiedzmy to sobie wprost – podatek od zysk贸w kapita艂owych w wysoko艣ci 19% to zdzierstwo. Mia艂 by膰 wprowadzony na jaki艣 czas, a od 2002 roku zosta艂 z nami do teraz. Nowa ulga, o ile w og贸le zostanie wprowadzona, to tylko kropla w morzu potrzeb, bo pozwala by膰 zwolnionym z podatku Belki tylko, gdy nie przekroczy si臋 zysku na poziomie 5 250 z艂. My mamy znacznie wi臋ksze ambicje, wi臋c oczywi艣cie b臋dziemy korzystali z tej ulgi, ale niestety nie mo偶emy jej uzna膰 za jakie艣 wybawienie, kt贸re du偶o pozmienia. W nast臋pnych dw贸ch wpisach tego kursu przedstawi臋 programy emerytalne PPK, PPE, IKE i IKZE, kt贸rych zadaniem jest zwolni膰 z podatku Belki tych, kt贸rzy postanowili odk艂ada膰 pieni膮dze na swoj膮 emerytur臋. Te programy, a w szczeg贸lno艣ci IKE i IKZE, s膮 szalenie istotne w kontek艣cie inwestowania d艂ugoterminowego.


Wszystkie powy偶sze tre艣ci udost臋pniam za darmo i nie wymagam niczego w zamian, dlatego je偶eli uwa偶asz, 偶e to co publikuj臋 ma dla Ciebie jak膮kolwiek warto艣膰 to prosz臋 rozwa偶 docenienie mojej pracy poprzez wsparcie finansowe przy u偶yciu kt贸rej艣 z poni偶szych form 馃檪

Opinie i informacje zawarte na tym blogu nie stanowi膮 porady inwestycyjnej, a w szczeg贸lno艣ci “rekomendacji” w rozumieniu przepis贸w Rozporz膮dzenia Ministra Finans贸w z dnia 19 pa藕dziernika 2005 r. w sprawie informacji stanowi膮cych rekomendacje dotycz膮ce instrument贸w finansowych, lub ich emitent贸w (Dz. U. z 2005 r. Nr 206, poz. 1715).

svg